Column

De Derby (4-2-2000)

Laatst was het weer zo ver; derbytijd in Maastricht. In de weken
voorafgaande aan de wedstrijd vlogen vanuit de fanatiekste
supportersschares dreigementen over en weer maar zoals altijd gebeurde er
weer eens helemaal niets, zowel rond als op het veld. Ja een groepje
Vijverdalpatiënten en Maastrichtse Johnnies met te veel HEMA-juwelen om de
met Knaakland-aftershave besprenkelde zonnebanknek, in foute bruine leren
jasjes, joeg Roda-trainer Vergoossen op onbeschofte wijze over de rooie.
Commotie alom dus, maar of het iets met die zogenaamde derbysfeer te maken
heeft betwijfel ik ten zeerste. Is dit gedrag van de uit de Maastrichtse
sloppenbuurten als Witte Vrouwenveld, Oostermaas en Vinkenslag afkomstige
Jacobse en Van Es types niet al jarenlang een doorn in het oog van de echte
supporters? Gingen deze maatschappelijke dropouts niet ook al tegen
Heerenveen en Ajax ver over de schreef?

De ouderwetse derby bestaat niet meer. Buiten Roda herbergen de overige
Limburgse eredivisionisten nauwelijks Limburgers op de bank en de jeugd in
zowel Maastricht, Sittard en de Oostelijke Mijnstreek lijkt mede dankzij
een overdosis televisie propaganda, massaal te zijn gevallen voor de
nationale top drie. Vraag een willekeurige Maastrichtenaar op een derbydag
naar de wedstrijd en hij haalt onwetend zijn schouders op, om over
Feyenoordcity Sittard maar helemaal te zwijgen.
En dus zijn het enkel nog de fanatiekste voetbalsupporters en harde kernen
die met speciale gevoelens dit soort wedstrijden benaderen. Bij de spelers
lijken de derby's, behoudens een enkele uitzondering, niet meer dan een
formaliteit. Zo worden Fortuna en MVV de laatste jaren op Kaalheide
probleemloos onder de voetgelopen zoals dat hoort met clubs van dat
kaliber, heeft Fortuna vanwege haar pogingen tot aantrekkelijk voetbal
thuis altijd de grootste moeite met het ook in Sittard superieure Roda en
toont MVV in de Geusselt keer op keer bang te zijn voor de Kerkradenaren
enkel te counteren en de wedstrijd kapot te laten bloeden. Tekenend was de
vroege wissel van Emerson in de meest recente confrontatie. Verdediger
Caers kwam in het veld voor de Braziliaanse aanvaller en Koevermans'
bedoelingen waren weer eens duidelijk.

Dat de derby bij de clubs niet meer leeft heeft diverse oorzaken. Het
begrip clubliefde is uit het vocabulaire van de meeste spelers geschrapt en
zoals gezegd bestaan de meeste teams uit een uit vele windstreken
bijeengescharrelde verzameling voetballers die geen notie hebben van club-
en streekhistorie.
Zouden Regilio Vrede, Bob Peeters of Peter van Houdt weten dat de trotse
Limburgse hoofdstad haar huidige status (de arrogante houding van haar
bewoners incluis) heeft verworven over de rug van de Oostelijke Mijnstreek
en haar voormalige mijnwerkers? Misschien dat een enkele geschiedenisles
hier al wonderen zou kunnen verrichten. Alhoewel, hoeveel Heerlenaren,
Kerkradenaren of andere mijnstreekbewoners weten zelf eigenlijk wat er in
het provinciehuis gespeeld heeft in de jaren '70 en '80?

De rivaliteit vanuit Maastricht en Sittard ten opzichte van Roda is vind
daarentegen wel een voedingsbodem op het sportieve vlak. Hoe pijnlijk is
het immers om te moeten constateren dat terwijl drie provinciale clubs
volgens een soort roulatiesysteem op en neer dobberen tussen de ere- en
eerste divisie, die ene club uit Kerkrade vast in de Nederlandse subtop zit
verankerd, met grote regelmaat Europees voor het voetlicht treedt en
dientengevolge de meeste schijnwerpers op zich gericht weet? Zeker voor de
chauvinistische Maastrichtenaar die zich op alle fronten een übermensch
voelt is zulks niet te verkroppen.
Maar ook in Sittard en Maastricht delen de spelers de mening van de harde
kernen niet. Fortuna is de laatste jaren een tussenstop voor voetballers
die op weg zijn naar de (sub)top terwijl MVV aan elkaar hangt van goedkope
huurlingen en via slinkse typisch maastrichtse bekonkelweggetjes gehaalde
bankzitters uit de Nederlandse middenmoot. Kerkrade? Waar licht dat? En
heeft Emerson al eens van Sittard gehoord?

Kortom: De derby bestaat niet meer. De beladen wedstrijden zoals die in de
amateurwereld wel nog leven. Twee clubs die strijden om de eer van het
dorp, wie is er na afloop de held in het plaatselijke café?
Ik herrinner me verbeten duels tussen EHC en Limburgia, voor de goede
verstaander: de club van de staatsmijn Emma tegen het team van de Hendrik.
Dan gierden de zenuwen bij het ontwaken al door veel Hoensbroekse en
Brunssumse kelen. Elke speler, elke toeschouwer en beide clubbesturen
stonden op scherp. De hele week al.
Dinsdagochtend 1 februari 2000. Ik ontwaak en moet er niet aan denken die
avond naar MVV-Roda te gaan. Traditioneel een waardeloze wedstrijd met een
zeer irritant publiek. Of zou het dit jaar dan eens echt anders worden?
Toen Wim Koevermans Emerson naar de kant haalde was het definitief voorbij
De krenkende spreekkoren aan het adres van Vergoossen in de slotfase kwamen
niet eens meer onverwacht.
De gebakken lucht van het MVV bestuur een dag later.
Ze willen de daders die vergoossen krenkten bestraffen.
Helaas de camera's stonden precies de andere kant op gericht.
De derby is dood.